قریب به یک ماه از افزایش ۳۰ درصدی قیمت نان ميگذرد اما با وجود تمام وعده و وعیدهای داد شده از سوی مسئولان کیفیت نان بدون تغییر و بعضا با همان کیفیت پایین باقی مانده است و حال که طبق دستورالعمل هیأت وزیران تا پایان سالجاری ۲۰ درصد از نانواییهای کشور به سمت آزادپزی حرکت کردهاند؛ نبود نظارت از سوی تصمیمگیران و دستاندرکاران بیش از بیش مشخص شده است.
طبق مصوبه دولت از ۲۱ دیماه سالجاری مقرر شد تا ۲۰ درصد از نانواییها آزادپز شوند و پیرو آن ۳۱ نانوایی سنگکی این طرح را اجرا کردند و ۱۲۰ نانوایی لواش، بربری و تافتون باقی مانده نیز از ابتدای بهمنماه در سطح پایتخت این اقدام را اجرایی خواهند کرد اما اینکه چه زمانی کیفیت نان افزایش خواهد یافت هنوز در هالهای از ابهام است.
هرچند گفته ميشد با اجرای این طرح قیمت نان سنگک در نانواییهای آزادپز با وزن شانه ۴۵۰ گرمی ۱۳۰۰ تومان محاسبه خواهد شد اما بررسی از اقدامات صورت گرفته نشان ميدهد که مردم با این اقدام مجبور به پرداخت ۱۳۵۰ تا ۲ هزار تومان برای خرید نان سنگک شدهاند؛ آن هم نانی که کیفیتش تغییر نکرده و از سوی دولت تنها ۵۰۰ تومان یارانه به آن تعلق گرفته و ميگیرد. با وجود این اتفاق و تداوم و اجرایی شدن آن در سطح تمام پایتخت به نظر ميرسد طی دو ماه باقی مانده تا پایان سال، همین یکچهارم قرص نان هم با یارانه ۵۰۰ تومانی به دست مردم نرسد.
اجرا از اول بهمنماه
این اتفاق در حالی رخ داده که طی روزهای اخیر متولیانی همچون رئیس اتحادیه نانوایان مدعی شده بودند که در کنار حرکت این ۲۰ درصد از نانواییهای سطح کشور به سمت آزادپزی قیمت در این نانواییها براساس کیفیت و عرضه و تقاضا تعیین خواهد شد.
هرچند زراعتکار با تاکید اینکه قیمت این نانواییها خارج از نرخ مصوب دولتی است گفته بود که مشغول کار کارشناسی برای حدود قیمتی نان هستیم و طبق برآورد حدودی قیمت نان سنگک آزادپز حدود ۱۳۰۰ تا ۱۳۵۰ تومان خواهد بود و حدود قیمتی نانهای دیگر نیز تا پایان ماه مشخص میشود اما شواهد امر از نان ۲ هزار تومانی حکایت دارد و این اتفاق نشان ميدهد که تمام برآوردهای متولیان تيرشان به سنگ خورده است.
گلایه بهارستانیها
ناگفته نماند که بحث بیکیفیتی نان همچنان حکایت خاص خود را دارد که نه تنها کارشناسان که نمایندگان مجلس نیز به آن اذعان دارند.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران ضمن گلایه از حذف سبوس از آرد برخی نانواییها گفت: با وجود افزایش قیمت، کیفیت نان بالا نرفته است.
شاهرخ ظهیری درباره آزادپزی ۲۰ درصد از نانواییها و فروش نان به بیش از قیمت مصوب در این واحدها، با بیان اینکه تا زمانی که رقابت ایجاد نشود نه کالایی اصلاح میشود و نه قیمت آن پایین میآید به ایسنا گفت: از سوی دیگر زمانی که هزینهها افزایش یابد و قیمت محصول نهایی تغییر نکند عرضهکننده از کیفیت محصول ميکاهد.
وی با اشاره به اینکه با این کار تجارت به مسیر ناصواب خواهد رفت، درباره اصل آزادسازی قیمتها افزود: اصل آزادی قیمت اتفاق بسیار خوبی است و اعضای اتاق بازرگانی موافق آزادسازی قیمتها هستند. البته با این شرط که نظارت بر کیفیت از سوی مسئولان مربوطه انجام شود و دولت نیز کنترل لازم را در دستور کار قرار دهد.
ظهیری با بیان اینکه نانوایان به بهانههای مختلف از قبیل استفاده از دانههای کنجد یا... نان را گرانتر از نرخ مصوب میفروشند، ادامه داد: با نظارت و کنترل ميتوان کم کم به سمت آزادسازی قیمتها براساس رقابتپذیری حرکت کرد اما در حال حاضر با وجود افزایش قیمت، کیفیت نان بالا نرفته است.
به گفته وی یکی از مشکلات در پخت نان این است که سبوس را مجدد از آن میگیرند که این اقدام در پخت نان سنگک باعث سفید شدن نان شده است درحالی که اگر نان سبوس نداشته باشد عملا هیچ خاصیتی ندارد.
رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران بر این اعتقاد است اولین کاری که باید در آزادسازی قیمت نان انجام شود این است که باید تمام نانواییها موظف شوند نان خود را با سبوس به مصرفکنندگان عرضه کنند و امید ميرود تا در یک برنامه بلندمدت آزادسازی قیمت به شکل جامع برای نان حاصل شود.
این اقدامات در حالی اجرایی ميشوندکه تا پیش ازاین متولیان مدعی بودند که افزایش قیمت نان با هدف بهبود کیفیت این ماده غذایی مهم صورت گرفته است و با توجه به اینکه نان در جرگه کالاهای اساسی و مورد نیا زمردم به حساب ميآید تلاش خواهد شد تا همراستا با رشد قیمتی کیفیت آن نیز افزایش یابد اما آنچه مسلم است آن قدرها که به فکر تولید بودند معیشت را در نظر نگرفتند و گویی از این طرف بام افتاده اند.
این اقدام متولیان در مورد کالایی مانند نان که قوت لایموت مردم به شمار رفته در کنار رشد قیمتی که سایر کالاها مانند لبنیات و ماهی تا پیش از این تجربه کردهاند و از سبد کالایی بسیاری از خانوارها حذف شدند این سوال را مطرح میکند که که آیا این طرحها ماحصل تاثیر مثبت رشد اقتصادی ۴.۶ درصدی است که تصمیمگیران بر طبل آن ميکوبند و مدعی هستند که از رکود خارج شدهایم یا این طرحها تنها پیش زمینهای برای دیگر برنامهها و سیاستهای غلط اقتصادی است که گفته ميشود بعد از این اجرایی خواهد شد و باید منتظر تبعات آن ماند.