خيليها در ايران علاقه دارند كه به كرسي رياست و مديريت تكيه بزنند و لذت رياست را براي مدتي هر چند كم، بچشند. اما در اين ميان برخي هم هستند كه از قضاي روزگار و بدون چندان رقبت شايان ذكري گرفتار كرسي جذاب رياست ميشوند كه دبير سيوسومين جشنواره بینالمللی تئاتر فجر خود را از اين قماش ميداند.
روز گذشته اردشیر صالحپور كه دكتراي پژوهش هنر دارد و خود را فردي از بدنه تئاتر و دانشگاه ميداند آمده بود تا پس از گزارشي از روند اجراي امور برگزاري جشنواره تئاتر فجر در بهمن ماه آينده به سوالات خبرنگاران نيز پاسخ بگويد.
اما حواشيايجاد شده براي تئاتر در سال جاري بيشتر از آن بود كه نشست روز گذشته به آرامي و بيحاشيه به پايان برسد.
در حوزه تئاتر حضور حسین طاهری مدیرکل هنرهای نمایشی از مدتي قبل مورد انتقاد اهالي رسانه و تئاتر بود. او در آستانه يك سالگي حضورش در كسوت مدير كل هنرهاي نمايشي استعفا نمود و حالا اردشير صالحپور با اشاره به حواشي موجود در تئاتر كشور در حالي كه شهريورماه حكم دبيري او صادر شده براي جشنواره تئاتر امسال، اما تنها كمتر از يك ماه اخير را فرصتي ميداند كه براي برپايي جشنواره در اختيار داشته است.
او كه رقم پيشنهادي اش براي برگزاري جشنواره تئاتر فجر امسال را سي و شش ميليارد ريال اعلام كرده است از اختصاص تنها نيمي از اين رقم براي بزرگترين جشنواره تئاتر كشور كه عنوان بينالمللي را با هم خود يدك ميكشد خبر ميدهد.
اما چند روز قبل با رونمايي از پوستر جشنواره تئاتر فجر و عدم پذيرش آن از طرف اغلب نهادها و فعالان تئاتري و البته رسانههاي كشور كه گاها با انتقادات تند و تيز و حتي مطايبات و كناياتي همراه بود، بر دلخوري فعالان تئاتر از مديريت اجرايي جشنواره امسال و نااميدي از داشتن جشنوارهاي در شان سالگرد جشن انقلاب و تئاتر كشور موجب شد كه روز گذشته نشست خبري دبير سيوسومين جشنواره تئاتر فجر خود داراي حواشي جدي شود. اعتراض به علت عدم رسانهاي نمودن مشكلات پيش روي دبير جشنواره در ۴ ماه اخير و اظهار مشكلات توسط وي در يك هفته مانده به برپايي جشنواره ايراد جدي اهالي رسانه به اردشير صالحپور بود كه عليرغم دوبار استعفاي وي از دبيري اين جشنواره، اهالي رسانه بر اين تاكيد داشتند كه وي ميبايد طي نشستي زودهنگام با اهالي رسانه از مشكلات موجود ميگفت و از تلنبار شدن اين مشكلات در آستانه برپايي جشنواره امتناع ميورزيد، حتي اگر به شرط بركناري يا كنارهگيري وي از دبير جشنواره تئاتر فجر منجر ميشد.
اما دبير جشنواره تلاش داشت شرايط را آرامتر و منطقيتر از آنچه برخي خبرنگاران رسانههاي ميدانند تعبير نمايد.
گذشته از پررنگتر حاشيه از متن در اين نشست اردشیر صالحپور تلاش نمود گزارش عملكرد اين جشنواره را اعلام نمايد.
در این نشست، اردشیر صالحپور با توضیح اینکه این دوره از جشنواره با رویکرد هویت ایرانی- تئاتر ملی برگزار میشود، گفت: «جشنواره تئاتر فجر، عالیترین تجلیگاه و تریبون هنر نمایش است که دستاوردهای یک ساله هنرمندان را به تماشا میگذارد.»
او ادامه داد: «تئاتر یک خانواده جهانی و انسانی است، بنابراین تمامی اهالی تئاتر باید با هم مشارکت و صمیمیت داشته باشند. خوشبختانه امسال با وجود مشکلات و کمبودهایی که بر سر راه هنر تئاتر بود، هنرمندان با ناملایمات کنار آمدند و رویکرد جانانه و قابل تحسینی را از خود نشان دادند.»
دبیر این دوره از جشنواره با ابراز رضایت از اقبال هنرمندان به جشنواره سیوسوم فجر، اظهار کرد: «در بخش تازههای تئاتر، ۵۴۸ متقاضی داشتیم که متاسفانه در نهایت تنها توانستیم ۱۲ اثر را در جشنواره شرکت دهیم. ایکاش شرایط و امکانات تئاتر ما طوری بود که میتوانستیم تمامی این آثار را به نمایش بگذاریم.»
صالحپور درباره میزان اهمیت اصحاب رسانه در عرصه تئاتر عنوان کرد: «خبرنگاران، روزنامهنگاران و منتقدان، پلی ارتباطی میان هنرمندان، مردم و مسئولان تئاتر هستند؛ هنر تئاتر از همان ابتدای پیدایش در یونان در کنار خود منتقدی به نام ارسطو داشت.»
او درباره بخشهای مختلف جشنواره گفت: «نسل نو، مناطق، تازههای تئاتر، خیابانی، مرور، ميهمان، بینالملل، رادیو نمایش، کارگاه و سمینار، بخشهایی از این دوره از جشنواره هستند، همچنین بخش تولید متون نمایشی و نمایشنامهنویسی از دیگر بخشهای جشنواره محسوب میشود، که در راستای بالندگی، رشد و پیشرفت در عرصه نمایشنامهنویسی برگزار میشود. در بخش عکاسی تئاتر این دوره هم، کتابی از آثار پذیرفته شده، منتشر خواهد شد.»
سرپرست اداره کل هنرهای نمایشی با اشاره به بخش جدید جشنواره تئاتر فجر امسال اضافه کرد: «در سیوسومین دوره جشنواره تئاتر فجر، از چهار شهید فعال در عرصه تئاتر تجلیل خواهیم کرد.»
صالحپور درباره پوستر جشنواره هم اظهار کرد: «پوستر جشنواره تئاتر از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. جای خوشحالی است که برای اولین بار، پوستر جشنواره تا این حد اهمیت پیدا کرده و این موضوع، نشان دهنده بالا رفتن سواد بصری مخاطبان است.»
او در ادامه صحبتهای خود افزود: «برای برگزاری بهتر جشنواره، ما از یک شورای مشورتی متشکل از هنرمندان تئاتر با تجربه استفاده کردیم. همچنین برای داشتن سالن بیشتر، یک تالار جدید واقع در خیابان فلسطین به جمع سالنها اضافه شده است.»
صالحپور در ادامه، آماری از تعداد گروههای شرکت کننده در این دوره از جشنواره داد و افزود: «به طور کلی ۱۱۸ اثر در جشنواره امسال شرکت کردهاند، که ۱۰۶ نمایش ایرانی و ۱۲ اثر بینالمللی است. همچنین از میان این آثار، ۲۹ نمایش به تئاتر خیابانی و ۷۷ اثر به بخش صحنهای تعلق دارند. ۶۱ نمایش از شهرستان و ۴۵ اثر از تهران در این جشنواره حضور دارند. خوشبختانه تئاتر شهرستان در جشنواره سیوسوم، حضوری پررنگ دارد و فرصتی فراهم شد تا تئاتر شهرستان هم نفس بکشد.»
اردشیر صالحپور در ادامه این نشست، پاسخگوی سوالات و انتقادات تعدادی از خبرنگاران شد.
او در پاسخ به انتقادات و مسائلی که نسبت به طراحی پوستر این دوره از جشنواره اعلام شده بود، با ارائه توضیحاتی درباره مفاهیم نهفته در پوستر جشنواره، افزود: «بخشی از تئاتر سلیقه است. در اجراها هم، همه کارها را نمیتوانیم بپسندیم. این چند روز در کنار نقدهایی که داشتیم، توهینهای بسیاری را هم شنیدیم، که به اعتقاد من اصلا اخلاقی و شایسته نبود. ما هم امکان دارد اشتباه کنیم. بنابراین میخواهیم در کنار ما باشید و ما را نقد کنید. نقدی که در بستر صحیحی شکل گرفته باشد.»
این مقام مسئول در رابطه با همکاری با شهرداری تهران و بهرهگیری از پردیس تئاتر تهران توضیح داد: «این مجموعه به نام خاوران به مجموعههای سالنهای تئاتری اضافه شدهاست، که از امکانات قابل توجهای برخوردار است. در حال حاضر دو نوع جدول اجرایی را طراحی کردهایم، که یکی از آنها با سالنهای خاوران و دیگری بدون آن سالن هاست. با توجه به اینکه مجموعه تئاتر شهر و مولوی را نداریم و نمیخواستیم به خاطر تعجیل در ساخت و ساز از کیفیت کارها بکاهیم. در صورت همکاری شهرداری از این سالنها استفاده کنیم.»
صالحپور در ادامه سخنانش در مورد حضور چند نمایش از کشورهای عربی در جشنواره امسال اظهار کرد: «ما بخشی به نام کشورهای اسلامی داشتیم که قرار بود شش اثر انتخاب شود، با توجه به مسئله کمبود بودجه، این بخش حذف شد و تنها سه کار از کشورهای کویت، عمان و کردستان عراق با تامین هزینه از سوی سفارت خانههایشان در این دوره از جشنواره حضور دارند.»
دبیر سی و سومین جشنواره بین المللی تئاتر فجر در پایان، با تاکید بر تغییر رویه مدیریتی تئاتر عنوان کرد: «باید در عرصه مدیریت، به معماری و دیپلماسی تئاتر توجه کنیم. در طی این مدتی که این مسئولیت را پذیرفتهام، با مسائلی رو به رو شدهام که من را از این دیدگاه دور میکرد. تلاش دارم تا اخلاق مدیریتی را باز گردانم.»