ماجرای حذف قانون ساعت تابستانی و سپس تصمیم گیری برای عقب کشیدن ساعت کار کارمندان، از آن کارهای عجیبی است که مجلس و دولت بدون بررسی همه جوانب، انجام دادند و باعث مشکلات مختلفی برای مردم و کشور میشود.
اولا که در انجام این کار، گستردگی شرقی غربی کشور به هیچ وجه در نظر گرفته نشد. کشور ما با نزدیک به ۲۰ درجه طول جغرافیایی از شرق تا غرب، حتی می تواند بیش از یک ساعت رسمی داشته باشد یعنی داشتن یک ساعت واحد برای شرق و غرب کشور مشکلاتی هم دارد. یکی از مهمترین این مشکلات با توجه به مسلمان بودن مردم ایران، اختلاف افق و اذان نسبت به ساعت رسمی کشور است.
به عنوان مثال در طولانیترین روزهای سال در خردادماه، اذان صبح در مشهد ساعت ۲ و ۲۶ دقیقه بامداد میشود و طلوع آفتاب هم ۴ و ۱۴ دقیقه. روشن است که در چنین روزهایی، بیدار شدن برای نماز صبح کار بسیار سختی است آن هم برای مردمی که به اقتضای زندگی مدرن، به شب بیداری عادت کردهاند و معمولاً با توجه به شرایط شهرهای بزرگ، شغلهای خاص، پخش برنامههای تلویزیون و ... بسیاری از آنها پس از نیمه شب میخوابند. این سختی حتی برای شهرهایی مثل تهران و اصفهان که به دلیل مرکزیت جغرافیایی، بهترین افق را دارند هم با نیمساعت اختلاف وجود دارد.
بله! متأسفانه نمازهای صبح مردم قضا میشود و گویا نمایندگان محترم مجلس این موضوع و مسوولیت آن را اصلا در نظر نگرفتهاند! این نکتهای است که این روزها و در مشهد از خیلیها شنیدهام و با رسیدن خرداد، این مشکل برای تهرانی ها و شهرهای مرکزی ایران هم به وجود آمده است. این یکی از دغدغههای جدی مردم است. این در حالی است که ساعت تابستانی با هماهنگی بهتر نسبت به افق شرعی باعث میشد طلوع آفتاب (به صورت ظاهری) یک ساعت دیرتر باشد و مردم خود به خود شبها یک ساعت زودتر بخوابند چون مردم زندگی خودشان را با ساعت رسمی کشور تنظیم میکنند و این حتی از لحاظ بهداشت روان و خواب شبانه نیز برای جامعه بهتر بود.
طنز تلخ ماجرا اما اینجاست که با گرم شدن هوا دولت تصمیم گرفته برای کاهش در مصرف برق، ساعت کار ادارات را یک ساعت جلو بکشد! یعنی ادارات به جای ساعت ۷ یا هفت و نیم، ساعت ۶ یا شش و نیم بامداد شروع به کار کنند. (این دقیقاً همان کاری است که ساعت تابستانی انجام میداد!). با این حساب، بنده کارمند باید ساعت ۵ صبح برای رفتن به محل کار از خانه خارج بشوم! روشن است که کل نظام خواب و خور و زندگی مردم به هم میریزد! کسانی که فرزند خردسال دارند ماندهاند بچههایشان را صبح زود به کجا بسپارند و غالب مردم نگرانند که چطور باید ساعت چهار و نیم صبح در حالی که ساعت سه و نیم یا سه هم برای نماز بیدار شدهاند، از خواب برخیزند و آماده رفتن به محل کار بشوند؟! مگر این که بگوییم کلا نیمی از شب را نخوابند و پس از ساعت ۳ بیدار بمانند!
یا شاید انتظار دارید دستور خواب اجباری در ساعت ۹ شب صادر کنیم و امر کنیم که ملت از این به بعد ساعت ۹ یا ۱۰ شب حتما بخوابند؟!
آیا هنگام تصمیمگیری برای حذف ساعت تابستانی به همه این مشکلات هم فکر کرده بودید؟ به راستی این کار چه آوردهای برای کشور داشته است غیر از به هم ریختن نظم زندگی مادی و معنوی مردم؟
آخر بزرگواران! نمایندگان محترم ملت و کارگزاران عزیز دولت! آن ساعت تابستانی بیچاره که بدون ایجاد هیچ هزینهای داشت تمام این مشکلات را حل میکرد! چرا حذفش کردید بدون این که همه مسایل، ابعاد و تبعات آن را بررسی کنید و در نظر بگیرید؟
کاش نمایندگان محترم مجلس با یک بررسی ساده میدیدند که بیش از ۷۰ کشور جهان که تقریبا همه کشورهای توسعهیافته هم جزء آن هستند در حال حاضر از ساعت تابستانی به دلیل مزایا و منافع آن استفاده میکنند و انجام این کار در دنیا دارای دلیل و فلسفه روشنی بوده است.
امیدواریم با بررسی و درک صحیح از مشکلاتی که حذف ساعت تابستانی برای مردم و کشور ایجاد میکند و بدون مقایسه نادرست با دیگر کشورهایی که شرایط خاص ما را ندارند، هر چه زودتر در این تصمیم نادرست که البته امسال شاهد آثار آن خواهیم بود تجدید نظر شود.
انتظار میرود مراکز پژوهشی مانند مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و مراکز وابسته به نهاد ریاست جمهوری و نیز پژوهشگران دانشگاهی، پژوهشهای گستردهتر و جامعتری در این خصوص انجام دهند و اگر معلوم شد مجلس تصمیم اشتباهی گرفته است، هر چه زودتر جلوی ادامه اشتباه را بگیریم.
سید مصطفی حسینیراد - الف
اولا که در انجام این کار، گستردگی شرقی غربی کشور به هیچ وجه در نظر گرفته نشد. کشور ما با نزدیک به ۲۰ درجه طول جغرافیایی از شرق تا غرب، حتی می تواند بیش از یک ساعت رسمی داشته باشد یعنی داشتن یک ساعت واحد برای شرق و غرب کشور مشکلاتی هم دارد. یکی از مهمترین این مشکلات با توجه به مسلمان بودن مردم ایران، اختلاف افق و اذان نسبت به ساعت رسمی کشور است.
به عنوان مثال در طولانیترین روزهای سال در خردادماه، اذان صبح در مشهد ساعت ۲ و ۲۶ دقیقه بامداد میشود و طلوع آفتاب هم ۴ و ۱۴ دقیقه. روشن است که در چنین روزهایی، بیدار شدن برای نماز صبح کار بسیار سختی است آن هم برای مردمی که به اقتضای زندگی مدرن، به شب بیداری عادت کردهاند و معمولاً با توجه به شرایط شهرهای بزرگ، شغلهای خاص، پخش برنامههای تلویزیون و ... بسیاری از آنها پس از نیمه شب میخوابند. این سختی حتی برای شهرهایی مثل تهران و اصفهان که به دلیل مرکزیت جغرافیایی، بهترین افق را دارند هم با نیمساعت اختلاف وجود دارد.
بله! متأسفانه نمازهای صبح مردم قضا میشود و گویا نمایندگان محترم مجلس این موضوع و مسوولیت آن را اصلا در نظر نگرفتهاند! این نکتهای است که این روزها و در مشهد از خیلیها شنیدهام و با رسیدن خرداد، این مشکل برای تهرانی ها و شهرهای مرکزی ایران هم به وجود آمده است. این یکی از دغدغههای جدی مردم است. این در حالی است که ساعت تابستانی با هماهنگی بهتر نسبت به افق شرعی باعث میشد طلوع آفتاب (به صورت ظاهری) یک ساعت دیرتر باشد و مردم خود به خود شبها یک ساعت زودتر بخوابند چون مردم زندگی خودشان را با ساعت رسمی کشور تنظیم میکنند و این حتی از لحاظ بهداشت روان و خواب شبانه نیز برای جامعه بهتر بود.
طنز تلخ ماجرا اما اینجاست که با گرم شدن هوا دولت تصمیم گرفته برای کاهش در مصرف برق، ساعت کار ادارات را یک ساعت جلو بکشد! یعنی ادارات به جای ساعت ۷ یا هفت و نیم، ساعت ۶ یا شش و نیم بامداد شروع به کار کنند. (این دقیقاً همان کاری است که ساعت تابستانی انجام میداد!). با این حساب، بنده کارمند باید ساعت ۵ صبح برای رفتن به محل کار از خانه خارج بشوم! روشن است که کل نظام خواب و خور و زندگی مردم به هم میریزد! کسانی که فرزند خردسال دارند ماندهاند بچههایشان را صبح زود به کجا بسپارند و غالب مردم نگرانند که چطور باید ساعت چهار و نیم صبح در حالی که ساعت سه و نیم یا سه هم برای نماز بیدار شدهاند، از خواب برخیزند و آماده رفتن به محل کار بشوند؟! مگر این که بگوییم کلا نیمی از شب را نخوابند و پس از ساعت ۳ بیدار بمانند!
یا شاید انتظار دارید دستور خواب اجباری در ساعت ۹ شب صادر کنیم و امر کنیم که ملت از این به بعد ساعت ۹ یا ۱۰ شب حتما بخوابند؟!
آیا هنگام تصمیمگیری برای حذف ساعت تابستانی به همه این مشکلات هم فکر کرده بودید؟ به راستی این کار چه آوردهای برای کشور داشته است غیر از به هم ریختن نظم زندگی مادی و معنوی مردم؟
آخر بزرگواران! نمایندگان محترم ملت و کارگزاران عزیز دولت! آن ساعت تابستانی بیچاره که بدون ایجاد هیچ هزینهای داشت تمام این مشکلات را حل میکرد! چرا حذفش کردید بدون این که همه مسایل، ابعاد و تبعات آن را بررسی کنید و در نظر بگیرید؟
کاش نمایندگان محترم مجلس با یک بررسی ساده میدیدند که بیش از ۷۰ کشور جهان که تقریبا همه کشورهای توسعهیافته هم جزء آن هستند در حال حاضر از ساعت تابستانی به دلیل مزایا و منافع آن استفاده میکنند و انجام این کار در دنیا دارای دلیل و فلسفه روشنی بوده است.
امیدواریم با بررسی و درک صحیح از مشکلاتی که حذف ساعت تابستانی برای مردم و کشور ایجاد میکند و بدون مقایسه نادرست با دیگر کشورهایی که شرایط خاص ما را ندارند، هر چه زودتر در این تصمیم نادرست که البته امسال شاهد آثار آن خواهیم بود تجدید نظر شود.
انتظار میرود مراکز پژوهشی مانند مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی و مراکز وابسته به نهاد ریاست جمهوری و نیز پژوهشگران دانشگاهی، پژوهشهای گستردهتر و جامعتری در این خصوص انجام دهند و اگر معلوم شد مجلس تصمیم اشتباهی گرفته است، هر چه زودتر جلوی ادامه اشتباه را بگیریم.
سید مصطفی حسینیراد - الف