حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب در دیدار رمضانی دانشجویان که با افطاری همراه بود، به نکته ای اشاره کردند که این روزها بر سر یک مسئله از سوی برخی مطرح و پیگیری می شود.
هر از گاهی بحث برگزاری همه پرسی در کشور از سوی برخی افراد و اشخاص پیگیری می‌شود و اینبار نیز به بهانه مسئله حجاب مسئله برگزاری رفراندوم مطرح شده است. قطعاً برگزاری همه پرسی بریا همه مسایئل و موضوعات مطرح در جامعه هزینه‌ها یخود را دارد و اگر اینگونه شود، باید ۱۲ ماه سال را به برگزاری همه پرسی سپری کرد.
اما آیا چنین خواسته‌ای منطقی و قابل اجرا است؟ آیا می‌توان همه مسائیل را به همه پرسی گذاشت؟ در این بین نقش نهادها، سازمان‌ها، ارگان‌ها و مسئولان کشور چیست؟
همه پرسی یا رفراندوم موضوعی است که حضرت آیت الله خامنه ای در سخنانشان با اشاره به سخنان یکی از دانشجویان گفتند: برخلاف آنچه بیان شد که «باید از روز اول درباره مسائل مختلف رفراندوم برگزار می‌کردیم تا حساسیت به وجود نیاید»، مسائل مختلف کشور قابل رفراندوم نیست؛ زیرا هر رفراندوم ۶ ماه همه کشور را درگیر می‌کند. ضمن اینکه در کجای دنیا برای همه مسائل رفراندوم برگزار می‌کنند؟
برگزاری رفراندوم سازوکار قانونی دارد و همانگونه که ایشان گفتند برای هر مسئله ای نمی شود کشور را درگیر همه پرسی کرد. مطابق ماده ۳۶ قانون همه‌پرسی در جمهوری اسلامی ایران، رفراندوم به پیشنهاد رئیس‌جمهوری یا یکصد نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تصویب حداقل دو سوم مجموع نمایندگان برگزار می‌شود. اصل ۵۹ قانونی اساسی جمهوری اسلامی ایران تصریح دارد که در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه پرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد. این اصل درخواست مراجعه به آراء عمومی را منوط به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس کرده است.
در اصل ۱۱۰ هم به فرمان همه‌پرسی ذیل وظایف و اختیارات رهبر اشاره شده است که در واقع به معنای لزوم تایید مصوبه مجلس و صدور فرمان همه‌پرسی از سوی رهبری است. مردم در هر دوره از انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای شهر و روستا مسئولین و وظایفی را با انتخاب خود به افراد منتخب واگذار می کنند و علاوه بر آن قوانینی وجود دارد که همه ملزم به رعایت آن هستند. ضمن آن که حتی در به ظاهر مترقی ترین و دموکرات ترین کشورهای دنیا همچون آمریکا، فرانسه، آلمان و دیگر کشورهای مشابه نمی توان نمونه ای یافت که بر سر هر مسئله و موضوعی رفراندوم برگزار می کنند.
آیا می توان بر سر مسئله قوانین ترافیکی همه پرسی برگزار کرد و از آنها خواست درباره لغو ممنوعیت عبور از چراغ قرمز نظر بدهند؟
باید احتمال این را داد که ممکن است چه بسا اکثریت، نظر مثبت داشته باشند اما آیا باید اجرا کرد؟ تصور این را بکنید اگر رأی به برداشتن منع عبور از چراغ قرمز داده شود، چه هرج و مرجی در کشور ایجاد خواهد شد؟
قوانین برای ایجاد نظم و انضباط است. انضباط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و اگر قوانین به واسطه برخی دیدگاه‌ها با برگزاری همه پرسی تغییر کند، آثار منفی آن در کوتاه‌ترین زمان نمایان خواهد شد.
هر از گاهی بحث برگزاری همه پرسی در کشور از سوی برخی افراد و اشخاص پیگیری می‌شود و اینبار نیز به بهانه مسئله حجاب مسئله برگزاری رفراندوم مطرح شده است. قطعاً برگزاری همه پرسی بریا همه مسایئل و موضوعات مطرح در جامعه هزینه‌ها یخود را دارد و اگر اینگونه شود، باید ۱۲ ماه سال را به برگزاری همه پرسی سپری کرد.
اما آیا چنین خواسته‌ای منطقی و قابل اجرا است؟ آیا می‌توان همه مسائیل را به همه پرسی گذاشت؟ در این بین نقش نهادها، سازمان‌ها، ارگان‌ها و مسئولان کشور چیست؟
همه پرسی یا رفراندوم موضوعی است که حضرت آیت الله خامنه ای در سخنانشان با اشاره به سخنان یکی از دانشجویان گفتند: برخلاف آنچه بیان شد که «باید از روز اول درباره مسائل مختلف رفراندوم برگزار می‌کردیم تا حساسیت به وجود نیاید»، مسائل مختلف کشور قابل رفراندوم نیست؛ زیرا هر رفراندوم ۶ ماه همه کشور را درگیر می‌کند. ضمن اینکه در کجای دنیا برای همه مسائل رفراندوم برگزار می‌کنند؟
برگزاری رفراندوم سازوکار قانونی دارد و همانگونه که ایشان گفتند برای هر مسئله ای نمی شود کشور را درگیر همه پرسی کرد. مطابق ماده ۳۶ قانون همه‌پرسی در جمهوری اسلامی ایران، رفراندوم به پیشنهاد رئیس‌جمهوری یا یکصد نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و تصویب حداقل دو سوم مجموع نمایندگان برگزار می‌شود. اصل ۵۹ قانونی اساسی جمهوری اسلامی ایران تصریح دارد که در مسائل بسیار مهم اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ممکن است اعمال قوه مقننه از راه همه پرسی و مراجعه مستقیم به آراء مردم صورت گیرد. این اصل درخواست مراجعه به آراء عمومی را منوط به تصویب دو سوم مجموع نمایندگان مجلس کرده است.
در اصل ۱۱۰ هم به فرمان همه‌پرسی ذیل وظایف و اختیارات رهبر اشاره شده است که در واقع به معنای لزوم تایید مصوبه مجلس و صدور فرمان همه‌پرسی از سوی رهبری است. مردم در هر دوره از انتخابات ریاست جمهوری، مجلس شورای اسلامی، شوراهای شهر و روستا مسئولین و وظایفی را با انتخاب خود به افراد منتخب واگذار می کنند و علاوه بر آن قوانینی وجود دارد که همه ملزم به رعایت آن هستند. ضمن آن که حتی در به ظاهر مترقی ترین و دموکرات ترین کشورهای دنیا همچون آمریکا، فرانسه، آلمان و دیگر کشورهای مشابه نمی توان نمونه ای یافت که بر سر هر مسئله و موضوعی رفراندوم برگزار می کنند.
آیا می توان بر سر مسئله قوانین ترافیکی همه پرسی برگزار کرد و از آنها خواست درباره لغو ممنوعیت عبور از چراغ قرمز نظر بدهند؟
باید احتمال این را داد که ممکن است چه بسا اکثریت، نظر مثبت داشته باشند اما آیا باید اجرا کرد؟ تصور این را بکنید اگر رأی به برداشتن منع عبور از چراغ قرمز داده شود، چه هرج و مرجی در کشور ایجاد خواهد شد؟
قوانین برای ایجاد نظم و انضباط است. انضباط اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و اقتصادی و اگر قوانین به واسطه برخی دیدگاه‌ها با برگزاری همه پرسی تغییر کند، آثار منفی آن در کوتاه‌ترین زمان نمایان خواهد شد.
