وزیر بهداشت در اقدامی بیسابقه تبلیغات دسته عظیمی از خوراکیها را ممنوع اعلام کرد. این در حالی است که اغلب این کالاها تولیدات صد در صد ایرانی هستند و در سال تولید ملی این کار میتواند ضربه بزرگی به صنعت داخلی وارد کند.
وزیر بهداشت در نامهای به وزارت ارشاد دستور اعمال ممنوعیت تبلیغات کالاهای آسیبرسان به سلامت را صادر کرده است. در این نامه همچنین فهرستی از این کالاها به چشم میخورد. در ابتدا شاید از خود بپرسید اینکه خوب است و چه اشکالی دارد؟ حتما باید از تبلیغ کالاهای آسیبرسان برای سلامت جلوگیری شود. اما اگر لیست ارسالی وزارت بهداشت را با دقت بررسی کنید خواهید دید تمام آن چیزی که مورد مصرف روزانه مردم است در لیست قرار گرفته. تمام محصولاتی که در لیست کالاهای آسیبرسان است تولید داخل است و همگی آنها تایید استاندارد و مجوز سازمان غذا و دارو را کسب کردهاند.
سیب سلامت هم دارند و ممنوعالتصویرند
براساس اعلام وزارت بهداشت؛ نشان سازمان غذا و دارو به معنای دریافت پروانه تولید براساس ضوابط بوده اما نشان سیب سلامت به آن معناست که فرآورده موردنظر، علاوه بر پروانه ساخت موفق به اخذ گواهینامه سلامت و ایمنی نیز شده است.
آنچه تصور میشود این است که حداقل کالاهایی که موفق به دریافت سیب سلامت شدهاند با سلامت منافاتی ندارند؛ اما وزارت بهداشت در همین ابلاغیه جدید کالاهایی را که بعضا سیب سلامت دریافت کردهاند را نیز ممنوع التصویر کرده است.
نمونهای از این کالاها هم کره گیاهی است که پیش از این حسن قاضیزاده هاشمی وزیر بهداشت در مراسم روز جهانی غذا از انجمن کره گیاهی ایران به دلیل همراهی و همگامی با سیاستهای کلان نظام سلامت و وزارت بهداشت در جهت کاهش ایزومر ترانس و اسیدهای چرب اشباع در کره گیاهی و رساندن آنها به میزان استاندارد جهانی تقدیر کرده بود اما در لیستی که هماکنون منتشر شده این محصولات هم جزو ممنوعالتصویر هستند.
افزایش مالیات برای کاهش دسترسی مردم!
چندی قبل سخنگوی وزارت بهداشت درخصوص ضرورت افزایش مالیات بر کالاهای آسیبرسان، گفت: اخذ عوارض و مالیات از کالاهای آسیبرسان به دو دلیل انجام میشود. اول اینکه افزایش عوارض و مالیات و متعاقبا افزایش قیمت، خصوصا در مورد سیگار موجب کاهش مصرف این اقلام شود که این به سلامت عمومی جامعه کمک خواهد کرد و دوم اینکه مبالغی که به عنوان عوارض و مالیات از این کالاها دریافت میشود، میتواند به عنوان یک منبع مالی پایدار درخدمت سلامت قرار گیرد.
ایرج حریرچی افزایش مالیات بر کالاهای آسیبرسان را باعث کاهش دسترسی آسان مردم به این کالاها دانست و گفت: اخذ مالیات از مردم و بهتبع آن ارائه خدمات مطلوبتر به شهروندان و ارتقای سطح کیفیت زندگی در ابعاد مختلف، همواره یکی از سیاستهای کلان اقتصادی کشورها بوده و موجب همافزایی و افزایش منابع درونزای مالی در جامعه و کشور میشود.
تامین کسری بودجه طرح تحول سلامت از افزایش مالیات
علی نوبخت عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی هم سال گذشته در اظهارنظری ضمن تاکید بر تامین کسری بودجه طرح تحول سلامت گفته بود: پیشنهادهای مختلفی برای تامین بودجه طرح تحول سلامت و پایدار شدن منابع درآمدی آن مطرح است، یکی از پیشنهادها اخذ مالیات از کالاهای آسیبرسان به سلامت مانند دخانیات، نوشابهها و مواد قندی و... است و تمام این پولها برای حوزه بهداشت و درمان هزینه شود.
اصلاح تولید و بالا بردن استانداردها
اما رفتار مسئولان در این حوزه دچار یک دوگانگی است، از طرفی مجوز تولید و نشان سازمان غذا و دارو و مجوزهای بهداشتی را میدهند و از طرفی اجازه تبلیغات نمیدهند.
حال این سوال مطرح میشود، کالایی که اجازه تبلیغات ندارند و در لیست محصولات آسیبرسان برای سلامت آورده شده است چرا تولید میشود؟ و چرا مهر استاندارد و تایید وزارت بهداشت میگیرد؟ آیا نمیتوان برای این کالاها سند تولید سلامتمحور تدوین کرد تا در چارچوب ضوابط و بر طبق اصول تولید شوند و برای سلامت هم مضر نباشند؟
فرهنگسازی و حق انتخاب برای مردم
آیا بهتر نیست به جای احکام این چنینی که مستقیما روی تولیدات ملی تاثیرگذار است و تولیدکنندگان را در این شرایط حساس زمینگیر خواهد کرد؛ دولتمردان شروع به فرهنگسازی کنند و با ایجاد زمینههای تشویقی مردم را به سمت مصرف کالاهای سالم سوق دهند. در همه جای دنیا همه کالاها اجازه تبلیغ دارند، البته مسئولان سلامت مضرات محصولات آسیبرسان به سلامت را گوشزد میکند، اما در نهایت این مردم هستند که انتخاب میکنند.
قطعا نبض تولید، تبلیغات است، اگر تولیدکننده یک محصول جدید را به بازار عرضه کند اما نتواند آن را به مردم معرفی کند، پس چطور میتواند بازار فروش را به دست آورد؟ مثلا یک ماست جدید یا یک بستنی! این کالاها با توجه به تنوع بسیار بالایی که دارند قطعا برای رقابت و باقی ماندن در بازار نیازمند تبلیغ هستند.
حال اگر تولیدکنندهها در رسانههای داخل اجازه تبلیغ پیدا نکنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا این موج رسانهای به سمت شبکهها ماهوارهای نخواهد رفت؟ و این پول مستقیما در جیب مدیران این شبکهها واریز نخواهد شد و کمک مستقیمی به تقویت این رسانهها نخواهد بود؟
آنچه در لیست ابلاغی وزیر بهداشت به چشم میخورد گروه عظیمی از خوراکیهاست. انواع بستنیها و ماستها و و شیرینیها، آبمیوهها و شکلاتها که بیشتر سبد غذایی مردم را در بر میگیرد. از طرفی تبلیغات فستفودها و همچنین رستورانها و کبابیها و همچنین فلافلیها هم در این لیست به چشم میخورد. حالا اگر در فکر تاسیس یک واحد کوچک تولیدی یا صنفی برای کسب درآمد بودهاید باید دنبال راه چارهای باشید، چراکه تبلیغات هر چیز که فکرش را بکنید ممنوع است!
جالب آنکه این لیست بیشتر سوغاتیهای شهرهای ایران را را نیز در بر میگیرد.
دودی که به چشم مردم میرود
از طرفی اعمال چنین رفتار سختگیرانهای باعث خروج تولیدکنندهها و بنگاههای کوچک از گردونه رقابت خواهد شد و قطعا آسیبی به مافیاهای بزرگ این حوزه نخواهد زد، از طرفی وزارت بهداشت به دنبال افزایش مالیات برای کالاهای آسیب رسان به سلامت است، محصولاتی که در فهرست اعلامی وزارت بهداشت طیف وسیعی از خوراکیها را در بر میگیرد، آیا این موضوع باعث افزایش دوچندان قیمتها نخواهد شد؟ چراکه تولیدکننده هیچ وقت راضی به ضرر نمیشود و این مردم هستند که باید تاوان تخلف و عملکرد ناقص این زنجیره به پرداخت کنند. فارس