بيشتر افرادي که در طول ۶،۷ سال گذشته از دور و نزديک دستي بر آتش صنعت و تجارت کشور داشتهاند، دکتر مهدي غضنفري را چهرهاي دانشگاهي، علمي و تئوريپرداز معرفي ميکنند. تئوريپردازي که شيوه مديريتش با کسب بالاترين آراي ممکن براي وزارت صنعت، معدن و تجارت مهر تاييد گرفت. غضنفري در طول مديريتش فارغ از هرگونه جهتگيري خاص هميشه در گفتگوها و دستوراتش سعي کرده علم را بر سياست بچرباند.
اما در کنار اينها چهره ديگري که به ويژه در يکي دو سال اخير و پس از پوشيدن رداي وزارت آشکار شده، چهره ولايتپذيري وي است. غضنفري در اين مدت يکي از وزرايي است که سعي کرده در قريب به اتفاق ديدارهاي کابينه با مقام معظم رهبري حضور داشته باشد و به شهادت تصاوير تلويزيوني، وي همواره از جمله افرادي است که سعي ميکند نکات و فرمايشات رهبري را ياد داشتبرداري کند.
غضنفري در اکثر سخنرانيهاي اخيرش با استناد به يکي از فرمايشات رهبري سعي کرده بر محتوا و کيفيت گفتههايش بيفزايد.
از اين رو بر آن شديم تا در بخش دوم گفت و گويمان با وي، با طرح سوالي متفاوت از او بخواهيم که در راستاي يکي از توصيههاي اخير مقام معظم رهبري به دولتمردان، قولهايي که تاکنون در مجموعه تحت مديريتش اجرايي نشده است، عنوان کند. خواستهاي که مطابق تجربه ما، اکثر مديران دولتي به هر نحو ممکن از آن طفره ميروند.
اما غضنفري با رويي گشاده و با کمال اطمينان فهرستي از ناتوانيهايش در طول دوران مديريتش را عنوان کرد. آنچه در ادامه ميآيد حاصل بخش دوم گفتوگوي خبرنگار ما با دکتر مهدي غضنفري، وزير صنعت، معدن و تجارت است.
***
آقاي دکتر با يک سوال متفاوت موافقيد؟
بفرماييد.
مقام معظم رهبري در ديدار اخيرشان با مسئولان نظام خطاب به آنها اظهار داشتند، «کارهايي که نتوانستهايد انجام دهيد به مردم بگوييد و به آن افتخار کنيد.» اگر قرار باشد شما اين افتخار را نصيب خودتان کنيد، چه ميگوييد؟
در حقيقت در کارهايي که در زير ميگويم، انتظارات ذينفعان خودمان را برآورده نکرديم. مثلا در مورد جوايز صادراتي قول داديم ولي نشد. در مورد بستههاي حمايتي به ويژه نان، بازرگاني هم به اين شکل است. يعني با آنکه کمک کردهايم اما به اندازهاي که قول داده بوديم و دلمان ميخواست نشد. در يارانه شير، با آنکه کارخانهداران به خواسته ما در توزيع شير تا ۱۵ تيرماه عمل کردند ما به قول خودمان عمل نکرديم و يارانه شير پارسال آنها را نداديم. در ذخيرهسازي به مباشرين گفتيم که ضرر و زيان ناشي از ذخيرهسازي را برايتان جبران ميکنيم که نکرديم. در يارانه توليد هم سه بسته حمايتي در نظر گرفته بوديم که ۲ تاي آن فقط اجرا شد. و اين واقعا جاي تاسف دارد.
سال گذشته هم پرداختها در مورد گندم با تاخير انجام شد و حتي نسبت به دو سال قبل، بدتر عمل شد، زيرا دو سال قبل يعني آخرين سال دولت نهم کار خوب انجام شد و در اولين سال دولت دهم، ميتوانست بهتر باشد اما عدهاي از کشاورزان پولشان را با تاخير گرفتند و حتي گزارشهايي به دستم رسيده که به دليل تاخير ما، عدهاي از کشاورزان حتي گندمشان را ارزانتر فروختند و رفتند و ما بهتر ميتوانستيم عمل کنيم. اما در مجموع بايد عرض کنم در هيچ يک از موارد مذکور نه نااميد شدهايم و نه دست از تلاش برداشتهايم. يعني هم اميدواريم که بدهيهايمان را پرداخت کنيم و هم مرتب در حال تلاش هستيم. يعني اينها به عنوان يک افسوس که نشد و نتوانستيم بيان نشد بلکه به عنوان مواردي که در آنها تاخير داريم، ذکر شد.
دلايل چنين مواردي چيست؟
عمدهترين عامل د راين بخش، منابع بودجهاي است. مثل پروژههاي وزارت نيرو و راه که به دليل کمبود بودجه ميخوابد اينجا هم اين اتفاق افتاده است و در واقع وزير ديگر هيچ راهي ندارد جز اينکه برود، بودجه بياورد.
معني حرف شما اين است که برنامه در وزارتخانه بدون بودجه تصويب شده است؟
نه، ببينيد درمورد
يعني شما معاونت برنامهريزي را مقصر ميدانيد؟
نه ـ معاونت برنامهريزي دو جور بودجه دارد يکي بودجهاي که براساس نفت ۸۱ دلار وضع ميکند بعد يک سري آيتمها هم ميگذارد که اگر نفت را گرانتر فروختند و يا شرکتهاي دولتي درآمدزايي بيشتري داشتند از محل اين درآمدها يک سري کارهاي خاص انجام ميشود. بنابراين يک سري از کارهاست که منابع آنها حتمي نيست و بخشي از بودجههايي که براي ما پيشبيني شده بود، از جنس بودجههاي نوع دوم بود که واقعا درآمد آنها محقق نشده است و اين موضوعي است که در ابتداي هر سال به ما ميگويند.
ببخشيد! آيا قبول داريد با آنکه توجيهات شما کاملا مطابق با مستندات است،اما با استفاده از اينها نميتوان پاسخ ذينفعان را داد؟
عرض کردم. ما نه نااميد هستيم و نه از تلاش دست کشيدهايم. اخيرا ما يک مصوبه از دولت گرفتهايم که براساس آن بتوانيم ۲ هزار و ۵۰۰ ميليارد تومان از نيازمان را با فروش داراييهاي مازادمان مانند سيلو، انبار و يا کارگاهي ، تامين کنيم. يعني از ظرفيتهاي بودجه به گونهاي استفاده شد که خودمان وارد عمل شويم و اين ناشي از تلاش پيگيرانهاي است که در راستاي پاسخگويي به مردم انجام دادهايم. و در واقع ما به مردم قولي دادهايم و بستهاي تعريف کرديم و در حال حاضر پاي آن، ايستادهايم. اما بعضي از کارهايي هم که گفتهايم مربوط به يکي دو روز و يا چند ماه آينده نيست و در واقع آرزوهايي است که بايد به سمت آنها برويم مانند، بهبود فضاي کسب و کار و يا بحث همگاني کردن تجارت الکترونيک و يا نهضت کاهش قيمت تمام شده که بحثهاي يکي دو ساله نيست که اينها نيازمند ۱۰ سال، و ۲۰ سال و يا حتي گاهي اوقات زمان بيشتري ميخواهد. منتهي ما اينها را از همين حالا مطرح کردهايم. و در واقع اينها مواردي نيست که کليدهاي "on" و "off" داشته باشد.
اما حتما مطمئن هستم که نسبت به نيازمنديهاي مردم و جامعه بايد کارهاي بيشتري انجام ميداديم.
آيا در قبال عدم اجراي قولها و آرزوهاي گفته شده از مردم عذرخواهي هم ميکنيد؟
بله، مطمئنا، هر جا اشتباه کرده باشيم حتما از مردم عذرخواهي ميکنيم. اما بايد بگويم با آنکه کارهاي زيادي انجام نشده، اما با اين حال، صبح تا شب مشغول کار هستيم و در کنار اينها خيلي کارهاي انجام شده داريم. هدفمندي يارانهها، مديريت واردات، مديريت صادرات و بسياري ديگر از اين موارد از جمله مهمترين کارهايي است که موفق به انجام آنها شدهايم و به قول مقام معظم رهبري در کنار اين کارهاي انجام نشده، کارهاي انجام شده بسياري وجود دارد.
با توجه به اتمام کار وزارت بازرگاني، شما به عنوان يک کارشناس چه نمرهاي را به عملکرد خودتان به عنوان وزير ميدهيد؟
نام وزارت بازرگاني به عنوان يکي از عوامل اجرايي موثر در اجراي موفقيتآميز قانون هدفمندسازي يارانهها در تاريخ اقتصادي ايران ثبت شد حال اينکه نمره آن چند است، ديگر خودتان به دنبال آن برويد.
واقعا همکاران من در وزارت بازرگاني در موضوع نان، ذخيرهسازي و ايجاد تعامل با اصناف، توليدکنندگان، توزيعکنندگان و ... به گونهاي رفتار کردند که در خلق اين حماسه اقتصادي بزرگ يعني هدفمندي يارانهها، نقش بزرگي ايفا کردند. و بحمدا... مجامع بينالمللي هم با فهم درست اين موضوع، به ارزش اين کار بزرگ اذعان کردند و وزارت بازرگاني به عنوان يکي از اجزاي اصلي اجراي اين قانون واقعا نام خود را ماندگار کرد و شنيدهام که در مجامع بينالمللي هم عنوان شد که يکي از مهمترين دلايل موفقيت اجراي قانون هدفمندسازي يارانهها، مديريت بازار و موفقيت در ذخيرهسازي بود.
و آخرين سوال اينکه چه اتفاقي در دوران وزارت شما عقيم ماند که به نظر شما ميتواند يک نقطه منفي در برابر عملکرد خوب شما در بحث هدفمندي يارانهها، محسوب شود؟
ببينيد ما تصميم گرفته بوديم که بحث آمايش تجاري را به طور جدي اجرا کنيم که حقيقتابه جاي آن بحث هدفمندسازي يارانهها تبديل به اولويت اول شد و آن از اولويت خارج شد و در حال حاضر سعي داريم که اين موضوع به شکل آمايش تجاري و صنعتي، دنبال کنيم.