در آستانه سالروز شهادت شهید بهشتی رهبر معظم انقلاب به مسئولان قوه قضاییه که به دیدارشان رفته بودند توصیههایی داشتند که در آن به معرفی قضات خدمتگذار و متخلف اشاره کردند. نکتهای که رئیس قوه قضاییه نیز در ۵ بهمن ۹۶ به آن اشاره داشتند و علیرغم اینکه گفته بودند «به همه افراد زیرمجموعه خود هشدار بدهید که هیچگونه فسادی از سوی بنده و دستگاههای نظارتی تحمل نخواهد شد و در آینده طبق برنامهای خاص، آرای دادگاه عالی صلاحیت قضات پس از تأیید در دادگاه عالی تجدید نظر و تأیید رئیس قوه قضاییه همراه با نام و تصویر قضات متخلف در رسانهها منتشر خواهد شد.» اما تا به امروز هیچ نام و نشانی از متخلفان به مردم اعلام نشده است.
هر چند که رئیس قوه قضاییه در دیداری که با رهبری داشتند اشاره کردند که «در روند برخورد با فساد در درون دستگاه قضایی، در سال گذشته ۱۶۷ نفر از قضات تعلیق یا سلب صلاحیت شدند وهمچنین در ۴۶۵ مورد نیز برخورد صورت گرفته است.» اما تاکنون نگفتند که چرا از نام بردن از متخلفان ممانعت شده است!
توصیه رهبری در معرفی قضات متخلف
رهبر معظم انقلاب فرمودند: «در قوهی قضاییه باید قضات کوشا، صادق و قانع، به مردم معرفی شوند تا این سبک کار ترویج شود و از طرف دیگر باید افراد متخلف و خیانتکار اعم از قاضی و یا دیگر عوامل نیز به مردم معرفی شوند. هر پرونده مهمی که در قوه قضاییه، به حکم عادلانه منجر میشود، در واقع یک صدقه جاریه و یک عمل خیر است و باید به صورت صحیح به اطلاع مردم برسد.» به نوعی با این توصیه بر جلب کردن اعتماد مردم که در نهایت باعث رضایت از سیستم حکومت میشود تاکید داشتند. و با این توصیه خواستند جلوی شایعاتی که اعتماد مردم را به دستگاه قضا کم میکند را بگیرند.
کار تبلیغی
رهبری در عین حال که از زحمات نیروهای خدوم قوه قضاییه تقدیر کردند این نکته را نیز یادآور شدند که «کار تبلیغی مؤثر در دستگاه قضایی و مقابله با چنین عملیات رسانهای سنگین، نیازمند یک تیم قوی رسانهای و هنرمند است.»
ایشان با تأکید بر اینکه تبلیغات و کار رسانهای باید بهگونهای باشد که به دل مخاطب بنشیند و نه آنکه فقط به گوش وی رسانده شود، افزودند: «باید با شیوههای حرفهای و هنری، و به صورت مستمر، طراحیهای مختلف انجام گیرد و حقایق و واقعیات باورپذیر و محسوس به افکار عمومی ارائه شود. امروز در دنیا با پروپاگاندا و شیوههای پیچیده تبلیغاتی، سیاه را سفید و باطلِ مطلق را حق جلوه میدهند اما متأسفانه بسیاری از دستگاههای ما کارهای رسانهای دقیق و هنرمندانه و موضوع جلب اعتماد عمومی را دستکم گرفتهاند.»
بر همین اساس به قوه قضاییه بار دیگر تاکید کردند که اگر متخلفان و کاردرستان هر دو به مردم معرفی شوند پروپوگاندای رسانهای نمیتواند از خلاء موجود استفاده کرده و با اعتماد مردم با پخش شایعات نادرست بازی کند.
چرا شفافیت؟!
اما نکته مهمی که در این بیانات و توصیهها وجود دارد این است که در ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون توصیه شده است که مسئولان باید با مردم شفاف باشند، در این بین هم بنیانگذار جمهوری اسلامی و هم مقام معظم رهبری بر این امر صحه گذاشتند که جمهوری اسلامی چیزی مخفی از مردمی که بزرگترین پشتوانه آن را تشکیل میدهد ندارد.
شاید براساس همین است که بسیاری از مسئولین برای گرفتن رای در انتخابات به شفافسازی تاکید کردهاند تا بتوانند اقبال مردمی برای اجرای شعاری که از مبانی جمهوری اسلامی است را کسب کنند.
بر همین اساس میتوان به سادگی از صحبتهایی که مرور شد نتیجه گرفت که شفافیت با مردم، در هر زمینهای نه تنها اعتماد آنها را به نظام کم نمیکند بلکه باعث میشود که مردم خود را محرم دانسته و علاقه بیشتری به مسئولان و نظام پیدا کنند و خود را جدای از مسئولان و حکومت تصور نکنند.
نفع معرفی متخلفان
اما در مورد معرفی قضات متخلف و البته قضات خدوم به مردم، اینطور میتوان بیان کرد که صرف برخرود با متخلفان و تشویق بدون اعلام عمومی زحمتکشان نمیتواند این انگیزه را تقویت کند که افراد خدوم بیشتری در دستگاه فعالیت کرده و افراد متخلف کمتر شوند چراکه ترس از آبروریزی و رسوایی بی شک بیشتر میتواند جنبه بازدارنگی جرم را بیشتر کند. تصور کنید که قاضیای که سالهاست مردم او را میشناسند و در تصور خود او را فردی خشن و بداخلاق میدانند به عنوان فردی کاردست بدون یک تخلف معرفی شود، این نگاه چقدر میتواند تصور دقیقی از دقت و جدیت او را به نمایش گذاشته و دیگر همکاران را نیز در استانهای مختلف به تلاش و جهد برای بهبود و بهتر شدن وادارد؟! یا برعکس تصور کنید فردی در درون قوه قضاییه با ظاهری موجه سالها به فریب افکار عمومی پردازد و تخلف کند، اگر او به مردم معرفی شود قطعا در مواجه با چنین شخصی احتیاط بیشتری صورت میگیرد و در صورت دیدن تخلفات از او، مردم به کل سیستم بدبین نمیشوند چون مطمئن هستند که خود قوه این تخلفات را منظور و اعلام میکند، در عین حال این اعلام عمومی باعث میشود که افراد در اقداماتشان رعایت بیشتری کرده و تخلفات رفته رفته کاهش خواهد یافت.
اعتمادسازی
در نهایت میتوان اینطور نتیجه گرفت که عمل به وعدهای که رئیس دستگاه قضا خودش نیاز آن را حس کرده و رهبر آن را توصیه میکنند به جز اعتمادسازی و احترام به مردم باعث میشود که رضایت ملت از مسئولانشان بیشتر شود، امیدواریم که با این نکات و توصیه رهبر در ماههای آتی شاهد باشیم که اولین گروه از افراد خدوم و زحمتکش بیش از تصور، در کنار معدود متخلفان احتمالیشان اعلام شده و قوه قضاییه به مردم نزدیکتر شود تا از فاصلهای که وجود دارد دشمن برای شایعهپراکنی و تزریق فکر مسموم به جامعه در جهت بیاعتمادی به دستگاه قضا استفاده نکند.
نویسنده: مائده شیرپور