دولت سعی دارد مشکلات اقتصادی را به برخی مسائل همچون اف ای تی اف پیوند بزند، این رفتار مصداق این شعر است که «من نبودم دستم بود تقصیر آستینم بود.»
گویا دولت نمیخواهد به حاشیههای خود در مورد شرایط اقتصادی کشور پایان داده و به جای حل مشکلات، تلاش میکند تا با بهانه تراشی و فرافکنی از زیر بار مسئولیت خود شانه خالی کند.
علی ربیعی سخنگوی دولت در نشست خبری با اصحاب رسانه، در رابطه با مواضع دولت در مورد لوایح مربوط به FATF و اینکه آیا از دستور کار دولت خارج شده است، گفت: ما معتقد هستیم میتوانستیم و میتوانیم آن لوایح مذکور را دنبال کنیم. متاسفانه به رغم مشکلات مالی که در صورت عدم تصویب لوایح داریم هشدار داده بودیم.، امروز همانها بیشترین حمله را میکنند. آنها اعلام کردند در مسائل پولشویی نمیتوانند کمکی به ایران کنند. گفتند حاضر هستند در مقابل تحریم آمریکا بایستیم اما در مورد مسائل پولشویی این امکان نیست.
از سوی دیگر اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهور در حاشیه هیات وزیران در پاسخ به خبرنگاری که از او درباره صحت شایعات موجود درباره کاهش قیمتها پرسید، گفت: دعا کنید! اما معلوم نیست که مردمی که این روزها با وجود شیوع بیماری کرونا به سختی مشکلات را تحمل میکنند، نیز بتوانند برای آقایان دعا کنند!
در واکنش به این اظهارات، فضای مجازی شاهد واکنشهای گستردهای به این نوع رفتار دولتمردان بود و به نظر میرسید مردم به جای دعا، بیشتر نفرین میکنند چرا که مسبب این وضعیت را نه تحریمهای خارجی و نه بهانههای دیگر، بلکه دولت میدانند و بر این باورند که ریشه تمام گرفتاریهای آنها در تصمیمات غلطی است که از سوی دولتمردان اتخاذ شده و هنوز هم ادامه دارد.
یک روز رئیس دولت به مردم توصیه می کند که امریکاییها را نفرین کنند و روز دیگر معاون اول از مردم میخواهد برای رفع مشکلاتشان دعا کنند. اما معلوم نیست که اگر این دعاهای مردم میگرفت بازهم دولتمردان میتوانستند به این راحتی در مقابل مشکلاتی که مردم زیر فشار آن کمرشان هم شده بازهم لبخند بزنند؟ و به راستی اگر قرار بود مردم دعا کنند تا مشکلات حل شود دیگر چه نیازی به حضور مسئولین در جایگاه ریاستی کشور بود؟
سیاست های غلط عامل مشکلات مردم
این درحالی است که کارشناسان و صاحب نظران اقتصادی بر این باورند که مشکلات اقتصادی کشور نه به تصویب لوایح مربوط به FATF بر میگردد و نه تحریمها عامل اصلی گرفتاریهای اقتصادی کشور هستند.
حجتالاسلام غلامرضا مصباحی مقدم عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره گفتههای اخیر رئیسجمهور درباره جنگ اقتصادی، تحریم و ارتباط شرایط اقتصادی فعلی با تصویب نشدن FATF اظهار داشت: مطالعاتی که قبلاً در اتاق بازرگانی صورت گرفته بود، حکایت از آن داشت که سهم تحریمها در اقتصاد ایران حدود ۲۵ تا ۳۰ درصد است و حدود ۷۰ تا ۷۵ درصد اقتصاد ایران ارتباطی با تحریمها ندارد و مربوط به مدیریت اقتصاد کشور است.
وی ادامه داد: در اینکه تحریمها تأثیرگذار بوده تردیدی نداریم و طبعاً تحریم کنندگان را نفرین میکنیم اما ضعف اقتصادی دولت هم قابل انکار نیست. وقتی ۸۰ درصد ظرفیت اقتصاد ایران داخل کشور و ۲۰ درصد اقتصاد ایران مربوط به روابط خارجی و بینالمللی است، نمیتوان عمده مشکلات را به تحریم ربط داد.
مصباحی مقدم تصریح کرد: میگوییم در تولید و کشاورزی امکان رشد و پیشرفت تولید وجود دارد و در تولید مواد معدنی از خام فروشی خودداری کنید و تا میتوانید زنجیره تولید را دنبال کنید تا به محصولات نهایی برسید، میگوییم روی صادرات انرژی تکیه کنید که میتواند درآمد خوبی نصیب کشور کند، میگوییم موانع تولید تولیدکنندگان را برطرف کنید و کارخانجاتی که خوابیدهاند راه اندازی کنید، میگوییم مالیات بر عایدی سرمایه را تصویب کنید و بودجه دولت را متکی بر مالیاتها کنید نه متکی به بودجه تا کسری بودجه به وجود نیاید و لازم نباشد کسری بودجه را از طریق تزریق نقدینگی برطرف کنید. اینها دیگر به تحریمها ربطی ندارد بلکه به مدیریت اقتصادی کشور بر میگردد. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تاکید کرد: کارخانجاتی که زیر ظرفیت کار میکنند نیازمند تزریق نقدینگی هستند و برای اینکه نقدینگی سراغ این کارخانجات بیاید و تولید را در آنها مورد حمایت قرار دهد و اشتغال را افزایش دهد، به سمت بازار ارز، سکه و دلالی میروند. زمانی که آقای روحانی دولت را تحویل گرفتند نقدینگی ۴۵۰ هزار میلیارد تومان بوده و اکنون ۲,۸۰۰ هزار میلیارد تومان است، این نقدینگی مانند سیل است و تخریب میکند. نباید اجازه دهند این نقدینگی تولید شود باید آن را به سمت تولید هدایت کنند و اجازه ندهند وارد بازار واسطهگری و دلالی شود.
اگر FATF تصویب می شد
جدای از مشکلات اقتصادی مرتبط به تصویب این لوایح ، هیچ کدام از حامیان fatf حاضر به پاسخ این سوال نیستند که در صورت پذیرش و الحاق جمهوری اسلامی به این کارگروه، تبعات محتمل ناشی از فشارهای متعدد کارگروه به ایران بر عهده که خواهد بود؟
آیا دولت حاضر است در این زمینه تضمین دهد و اگر فردا امریکا هوس کند که بخشی از اقتصاد کشور را متهم به تروریسم یا کمک به آن کند تکلیف کشور در این راستا چه خواهد بود ؟ محمد رضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس نیز در این باره گفته؛ غربی ها از FATF در خصوص کشورها استفاده ابزاری میکنند. در ماجرای سوریه منابعی که از غارت اموال مردم سوریه و از نفت سوریه به دست آوردند توسط گروههای تکفیری به حسابهای بانکی در کشورهای همسایه واریز میشد، همه کشورهای دنیا ناظر بودند و FATF هم نگاه میکرد و جالب این است هیچکدام از آنها هیچگونه موضوعی تحت عنوان منع ورود این منابع به سیستم نظام بانکیشان و یا استفاده از آن منابع و یا موضوع شفافیت اطلاعات یا جلوگیری از آنها را دنبال نکردند. وی افزود: کسی نیست در دنیا که نداند طی سالهای اخیر میلیاردها دلار از نفت مردم سوریه که به غارت رفت و فروخته شد از طریق گروههای تکفیری در فرایند گردش مالی کشورهای اروپایی و کشورهای آسیایی در قالب پولشویی انجام میشد، اما خبری از FATF در این ارتباط نیست.
پور ابراهیمی اظهار داشت : وقتی این ابزاری میشود برای تهدید منافع ملی کشوری، پس طبیعتا باید با دقت، تجدیدنظر و بررسی کرد. گفته شده جمهوری اسلامی ایران اگر این اقدامات را انجام دهد از بلک لیست خارج میشود و در لیست عادی قرار میگیرد و بر اساس عملکردش جلو میرود. در نگاه سیاسی به همه معادلات بینالمللی با این موضوع مواجه میشویم که جمهوری اسلامی ایران به همه تعهداتش عمل میکند اما طرف مقابل اصلاً و ابداً نسبت به اینکه در پاسخ این تعهدات، باید تعهدی هم بپذیرد و یا به تعهدش عمل کند، نمیپذیرد و اجرایی نمیکند. اگر FATF به عنوان شفافیت اطلاعات است، در حال حاضر شفافیت اطلاعات در اقتصاد ما بر اساس قانون وجود دارد.
وی با اشاره به این که اگر همه تعهدات FATF را بپذیریم تحریمها را چه خواهیم کرد، گفت: تحریمها که اجازه نمیدهد نقل و انتقال انجام شود. این به سخره گرفتن ملت ایران است که شما FATF را بپذیرید اما تحریمها سر جایش باشد. اصلا اینها دو بال کنار هم هستند. مگر میشود ما تحریم باشیم و بعد بگوییم ما FATF را پذیرفتیم؟ اینکه فکر کنیم اگر همه اکشن پلنهای FATF را مثلا جمهوری اسلامی ایران، بپذیرد از فردا مراودات بانکی ما حل میشود؟ چنین چیزی نیست.
بهانه گیری به جای همکاری
در این میان یکی از بزرگترین انتقادات به دولت آن است که به جای اینکه فکری به حال اقتصاد کشور داشته باشد، مرتباً بهانه جویی و حاشیه سازی میکند. بسیاری این بی تفاوتی را ناشی از سال پایانی دولت و نزدیک شدن به دوره جدید انتخابات ریاست جمهوری میدانند، اما سئوال اینجاست که مردم چه گناهی کردهاند که بایستی حداقل چندین ماه دیگر چوبِ بازیهای سیاسی و بیتفاوتیهای مدیریتی را بخورند.
علیرضا سلیمی نماینده مردم محلات در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از اظهارات سخنگوی دولت گفت: دولت با سوءمدیریت خود کاری کرده که مردم به شدت از نظر معیشت در مضیقه هستند، مجلس به دنبال آن است بخشی از فشاری که از سوء مدیریت بر گُرده مردم وارد میشود کاهش دهد. به جای اینکه آقایان گارد بگیرند چه خوب است با مجلس تعامل، هماهنگی و همفکری داشته باشند. این نماینده مجلس افزود: تعجب میکنم دولتیها از یک سو می گویند که خواستار وحدت، انسجام و همکاری هستند از طرف دیگر در بحث بهبود معیشت مردم و تبدیل وضعیت نیروهای شرکتی ورود نمی کنند و موضوع رتبه بندی معلمان را ناقص اجرا کردند، نمیدانیم چرا چنین اتفاقاتی از سوی دولت می افتد.
در نهایت
در نهایت همه میدانند که FATF یک موضوع سیاسی است. اما به راستی آیا فراموش کردهایم که دشمنان ما در برابر برجام چه کردند . اینکه تصویب نشدن FATF موجب این مشکلات اقتصادی شده پذیرفتنی نیست زیرا همه فشارهایی که موجب عدم همکاری شرکتها و بانکهای خارجی با ایران شده است ناشی از تحریمهای آمریکا است و ربطی به FATF ندارد. به گفته مصباحی مقدم ۳۹ بند از توصیههای FATF در ایران تصویب شد و ۲ بند آن ماند و مجمع تشخیص نسبت به آنها همراهی نکرد چرا که اگر قبول میکرد همین مقدار صادرات و وارداتی که ایران در سال گذشته داشت هم انجام نمیشد زیرا اگر دشمن راههای دور زدن تحریمها را میتوانست به خوبی به دست بیاورد اجازه این را نمیداد. در برجام هم ایران به همه تعهدات خود عمل کرد اما طرف مقابل از برجام خارج شد. بنابراین بهتر است به جای بهانههای تکراری و فرافکنی دولت به فکر مردم باشد و چارهای برای شرایط کنونی بینیدشد. اگر به دشمن در جنگ اقتصادی به اشتباه و ندانم کاری کد نمیدادیم و در مسیر حرکت، کاری نمیکردیم که نقطه ضعفهایمان مشخص شود و به امید سیب و گلابیهای خارجی ریشه اقتصاد کشور را خشک نمیکردیم حالا تحریمهای دشمنان کمترین آثار را برای ما داشت. بهتر است به جای آنکه به سراب باغ گل سرخی که در دوردستها است بیندیشیم، عطر گلهای خانگی خود را استشمام کنیم.