كارشناسان بر اين عقيدهاند نقد منتقدان به پيادهروي ظريف با جان كري به هيچوجه تضعيف وزيرخارجه كشورمان و تيم هستهاي در مذاكرات نيست بلكه تنها تذكري براي هوشياري بيشتر نسبت به تداوم دشمني امريكا عليه ملت ايران است.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان ۲۴ دیماه برای دیدار با جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا راهی ژنو شد. دیداری که اینبار با پیادهروی ۱۵ دقیقهای وزرای خارجه آن هم در مرکز شهر ژنو یک بار دیگر گفتوگوهای ایران و آمریکا را حاشیهساز کرد. رئيس دستگاه ديپلماسي كشورمان بعد از ظهر همان روز در اقدامی قابل تامل با خروج از هتل ماندارین (محل اقامت و گفتوگوهاي ظریف) در برابر دیدگان دهها خبرنگار و البته شهروندان ژنوی دقایقی با همتاي امريكايياش قدم زد و بلافاصله این کار در رسانههاي جهان به یکی از اخبار برتر بدل شد.
با اينكه در عرصه ديپلماسي هر رفتاري معاني خاص خود را دارد اما ذكر اين نيز خالي از لطف نيست كه قدم زدن و در حقیقت مذاکره در خارج از محیطهاي رسمی برای دیپلماتها و مقامات کشورها امری نسبتا متداول است. اين پيادهروي در حالي صورت گرفت كه برخي نمايندگان ملت، محافل سياسي و رسانهاي به اين رفتار آقاي ظريف واكنش نشان دادند و در نقد اين رفتار، آن را رفتاري غيرديپلماتيك عنوان كردند.
البته چندي پيش رئیس دستگاه دیپلماسی در حاشیه متروسواری خود، با بکار بردن عنوان پیادهروی برای این اقدام را تعبیری بیش از اندازه غلوآمیز خواند و گفت: چون هتل محل اقامت در ژنو، باغ و حیاط نداشت ما در اطراف هتل ۱۰ دقیقهای راه رفتیم که تعداد زیادی خبرنگار حضور داشتند و دوستان خبرنگار نیز این اتفاقات را خیلی میپسندند تا بتوانند با آن عکس و خبر و گزارش تولید کنند!
وزیر امور خارجه ادامه داد که این قدمزنی به پیشنهاد طرف آمریکایی نبوده و در حقیقت پس از ۸ ساعت مذاکرات بدون توقف و استراحت، تنها برای تغییر فضا و کاهش التهاب موجود در جلسه صورت گرفته است!
هدف تضعیف ظریف است
پيادهروي آقاي ظريف در حالي مورد نقد است كه برخي محافل سياسي و رسانهاي نقد به رفتار آقاي ظريف را تعبير تضعيف وي بيان داشتهاند و مطرح كردهاند نیتهاي نقدکنندگان و پرسشگران در رابطه با قدم زدن وزرای خارجه ایران و آمریکا رسیدن به هدف تضعیف ظریف و تیم مذاکرهکننده هستهای است.
اما كارشناسان و يا بهتر بگوييم منتقدان به آقاي ظريف در پاسخ به اين اظهارات مطرح كردهاند كه مورد نقد قرار دادن پيادهروي رئيس دستگاه ديپلماسي كشورمان به هيچوجه تضعيف و يا ناديده گرفتن تلاشهاي تيم مذاكرهكننده هستهاي نيست.
افرادي كه با نگاهي دلسوزانه اين رفتار آقاي ظريف را مورد انتقاد قرار دادند حرفشان اين است كه وزير خارجه كشورمان نبايد فراموش كند كه جان كري نماينده حاكميتي است كه در دشمني نسبت به ملت ايران و انقلاب اسلامي از هيچ كوششي فروگذاري نميكند.
ناظران سياسي براين عقيدهاند كه پیادهروی آقاي ظریف با آقای کری، با توجه به سابقه اختلاف دیرینه کشورمان با آمریکا و گزینههاي روی میزی که بلافاصله بعد از آن اتفاق افتاد، با آن نرمش قهرمانانه مورد توجه رهبری، سنخیت ندارد. زیرا آنها به ما از دید حاکم به محکوم نگاه میکنند. در نظر آنها ما محکوم هستیم و آنها حاکمند.
تردیدی در دشمنی دیرینه ایالات متحده آمریکا با اسلام انقلابی و جمهوری اسلامی ایران وجود ندارد و حال که اجازه مذاکره با آنها در سطح وزیر خارجه داده شده است باید ضمن فراموش نکردن این سابقه دیرینه دشمنی، از موضع اقتدار و معطوف به نتیجه گفتوگو و تعامل نمود و از اقدامات نمایشی و پرهزینه و کمفایده، خودداری کرد.
تيم مذاكرهكننده هستهاي كشورمان این نکته را نیزنبايد فراموش كند که آمریکا در طول ۳۵ سال گذشته هیچگاه در موضع حل مشکلات با جمهوری اسلامی ایران قرار نگرفته است. آنگونه که مقام معظم رهبری نیز فرمودهاند: «تجربیات و شرایط صحنه نشان میدهد که آمریکاييها بدنبال حل این موضوع نیستند و ميخواهند با باقی ماندن آن، بهانهای برای فشار به ملت ایران و به قول خودشان فلج کردن ملت داشته باشند.»
در سال گذشته و در حاشیه حضور رئیسجمهور در مجمع عمومی سازمان ملل متحد هم برخی رفتارها و اقدامات هیئت ایرانی مورد انتقاد نخبگان و فعالین سیاسی و رسانهای کشور قرار گرفت و رهبر معظم انقلاب هم در ۱۳/۷/۹۲ در این خصوص فرمودند: «ما از تحرّک دیپلماسی دولت حمایت میکنیم، پشتیبانی ميکنیم ... البتّه برخی از آنچه در سفر نیویورک پیش آمد، به نظر ما بجا نبود؛ لکن ما به هیئت دیپلماسی ملّت عزیزمان و دولت خدمتگزارمان خوشبین هستیم؛ البتّه به آمریکاییها بدبینیم».
در همين زمينه سياست روز در گفتوگو با كارشناسان به تببين برخي اظهارات مبني بر تضعيف آقاي ظريف در لواي نقد به پيادهروي وي با جان كري پرداخته است.
هدف ازنقد تضعيف ظريف نيست
محمدحسن قديريابيانه كارشناس سياست خارجي درخصوص نقدهايي كه به پيادهروي آقاي ظريف و جان كري ميشود گفت: من هم با اين پيادهروي هر چند مختصر موافق نيستم اما با برخي نقدها هم مخالفم. وي افزود اگر به اين پيادهروي اشكال وارد است نبايد از موضع ضعف برخورد كرد بلكه بهتر است بگوييم رئيس دستگاه ديپلماسي كشورمان نبايد اين افتخار قدم زدن را به همتاي امريكايياش ميداد.
وي تصريح كرد : ظريف نبايد از ياد ببرد كه اگر با كري قدم ميزند وي نماينده نظامي است كه هماكنون جمهوري اسلامي ايران را تحريمهاي مختلف كرده است وي نماينده نظامي است كه گروهكهاي تروريستي داعش، طالبان و القاعده دستپرورده آن است و زير چتر حمايتي امريكاييها همچنان دست به جنايت ميزند.
اين كارشناس سياست خارجي در ادامه گفت: آقاي ظريف نبايد از ياد ببرد كه امريكاييها در جنگ صدام عليه ايران بيشترين حمايتها را از عراق داشته است و... اين حس در همه مذاكرات بايد وجود داشته باشد كه با دشمن جمهوري اسلامي در حال مذاكره هستيم.
قديري با بيان اينكه اين نقدها به معناي تضعيف ئيس دستگاه ديپلماسي كشورمان نيست خاطرنشان كرد و گفت نقد راهپيمايي حق همه است و نقد به نوع رويكرد رفتار ديپلماتيك آقاي ظريف است كه سخنگوي دولت هم نبايد در واكنش به نقد منتقدان زياده روي از اصطلاح سخيف استفاده ميكردند به ويژه كساني كه نقد دلسوزانه نسبت به دولت كنوني دارند.
نبايد از نقد به دستگاه ديپلماسي تعبير اشتباه كرد
سيدرضا صدرالحسيني ديگر كارشناس سياست خارجي در اين خصوص گفت: با تجزيه تحليل آخرين متدلوژيهاي ديپلماسيهاي موفق در جهان در مييابيم كه ديپلماسي و سياست خارجي هر كشور بايد از الگوهاي چند ضلعي و انعطافپذيري قابل قبول و بهرهگيري از همه توان داخلي و خارجي آن كشور به وسيله وجود راهبردهاي معين و مشخص و نيز بهرهگيري از سرمايههاي اجتماعي؛ رهبري و توانمنديهاي اقتصادي، نظامي و فرهنگي استفاده بهينه صورت گيرد.
وي افزود: بنابراين سياست خارجي كشور فرآيند همه توانمنديهاي آن كشور محسوب ميشود كه ديپلماسي بايد به موقع و به اندازه از اين توانمنديها بهره گيرد.
وي در ادامه تصريح كرد: يكي از توانمنديهاي موجود كشور وجود مخالفيني است كه اصل سيستم و نظام سياسي آن كشور را قبول دارند اما با روشها مخالفت مينمايند اين گروهها و جريانات سياسي ميتوانند متشكل از نخبگان سياسي، اقتصادي، اجرايي و فرهنگي آن كشور باشند و ميتوانند از سياستمداران آن كشور تشكيل شوند.
وي همچنين گفت: در نهايت اين افراد تلاش مينمايند با ايجاد فضاهاي انتقادي اصل سيستم و نظام حاكم را به وسيله مراقبت از مجريان در سياست خارجي تقويت نمايند.
صدرالحسيني بيان داشت: بدين مفهوم كه اين گروهها و جريانات سياسي در مقابل فشارهاي خارجي ميتوانند قدرت بازدارنده محسوب شوند يعني اگر اصحاب رسانه و يا گروهها و جريانات سياسي و نمايندگان مجلس كشور رقيب سعي در تحميل اراده خويش به فرستادگان دستگاه سياست خارجي آنان داشته باشد آنان مهمترين و كارآمدترين پشتيبانان دستگاه سياست خارجي خود اقدام به عمليات پيشبرنده و محافظتكننده مينمايند.
صدرالحسيني سپس در پاسخ به سوال مطرح شده يعني مخالفت گروهها و جريانات سياسي و منتقدان وزير امورخارجه كشورمان گفت: اين افراد به مصداق تقويتكنندگاني عمل نمودند كه در پاراگرافهاي قبل به آن اشاره شد يعني آنان دلسوزان نظام جمهوري اسلامي بوده اما در شرايط كنوني قدم زدن وزير خارجه كشورمان با جان كري را در راستاي منافع ملي و تقويت موضع جمهوري اسلامي در سياست خارجي و به ويژه پرونده هستهاي مشاهده نمينمودند.
وي در پايان خاطرنشان كرد اين اقدام در شرايطي كه تهديد و تحريمهاي امريكا تداوم دارد در راستاي تقويت موضع نظام اسلامي محاسبه ننمودند بنابراين به هيچ عنوان نمي توان آنان را تضعيفكننده سياست خارجي و پرونده هستهاي قلمداد كرد.
ضربالمثل انگلیسی مصداق پیادهروی ظریف و كري
فؤاد ایزدی کارشناس مسائل آمریکا در گفتوگو با تسنیم گفت: بعد از قدم زدن دو وزیر، اوباما دوباره ایران را تهدید به حمله نظامی کرد و دولت فرانسه کوچکترین انعطافی در رابطه با بحث هستهای از خود نشان نداد.
وی ادامه داد: در زبان انگلیسی یک اصطلاحی داریم که میگویند: "یکی دیگری را برد بیرون، بگرداند" در فارسی زمانی که میخواهید از حقهبازی سخن بگویید، میگویید سر کسی کلاه گذاشتند، اما در انگلیسی وقتی میخواهند بگویند کسی سر کسی کلاه گذاشته، میگویند کسی دیگری را برد بیرون بگرداند. زمانی که میبینید آقای کری و ظریف میروند در خیابانها قدم بزنند، ناخودآگاه در ذهن همان اصطلاح و ضربالمثل به ذهن میآید.