این دو روز مدام پیگیر وضعیت آبگیری هور در جریان سیل خوزستان بودم. من متخصص این حوزه نیستم ولی هنوز هم پیگیرم تا به تصویری کامل برسم. تا الان این چند گزاره وجود دارد: ۱- یکسوم هورالعظیم در خاک ایران و دوسوم آن در عراق است. این تالاب مقصد نهایی رود کرخه است. شیب زمین در آن منطقه به سمت شمال و غرب یعنی عراق است و خود به خود آبی که وارد آن میشود به سمت بخش عراقی میرود.
۲- در این سالها برای جلوگیری از خشک شدن بخش ایرانی، دایک (دیواره) احداث شده که اندک آب وارده در این بخش حفظ شود. با این وجود ۵۰ درصد بخش ایرانی هور خشکیده بود. عدهای دلیل آن را احداث سد در بالادست عنوان میکنند.
۳- با بروز سیل، سپاه انفجارهایی در دایک انجام داد تا حجم بالایی از آب وارده به سمت عراق برود. (نکته: تاکنون بیش از ۵۰ انفجار برای دور کردن آب از مردم در خوزستان انجام شده که تمام آنها با مصوبه رسمی و درخواست شورای تامین استان بوده است.)
۴- در سالهای خشکسالی بعضی از مردم بهدلیل مشکلات کمآبی، علاوه بر ورود به حریم رودخانه، وارد هورالعظیم شدند و کشاورزی کردند. در زمان خشکی این کار مشکلی نداشته اما با هجوم آب حاضر به تخلیه نشدند و مشکل ایجاد شده.
۵- اینکه به خاطر تاسیسات نفتی نمیگذارند آب به سمت بخش جنوبی هور برود؛ و هشتک میزنند که «هور را آزاد کنید» و «هور را باز کنید» جای تامل و تشکیک دارد. چون اولا در بخشهای نفتی آبگیری انجام شده و ارتباط بین ۵ حوضچه طبیعی بخش ایران (هرچند ناقص) برقرار است. در هر پنج حوضچه هم میدان نفتی هست. ثانیا به خاطر شیب هور به سمت شمال و غرب و باز شدن ورودی به عراق، آب خود به خود به سمت جنوب شرقی نمیآید. ثالثا (طبق اعلام رسمی) الان حدودا ۹۰ درصد هورالعظیم آبگیری شده.
۶- گویا بالاخره وزیر نفت مجبور شده به خوزستان بیاید و از نزدیک اوضاع را تشریح کند. این اتفاق باید زودتر از این میافتاد. همانطور که در خانه نشستن و بدون اطلاع هشتک زدن نادرست است، در تهران نشستن و از پشت میز مصاحبه کردن هم پسندیده نیست. مردم سوال دارند و منتظر پاسخ یا اقدام مناسب هستند.
۷- اینجا هدف همه تخلیه آب و کاهش فشار آن به سیلبندهاست. اما اطلاعات ناقص حواسها را پرت میکند. دیروز دیدم یکی از مسئولین ارشد سپاه برای باز شدن سه دریچه خراب بند حمیدیه که هنوز بسته است از مسئولین پیگیر بود. این نتیجه بررسی میدانی مهندسان سپاه است، که کسی متوجه آن نبود. باز شدن این دریچهها فشار آب روی حمیدیه را کم میکند. شاید خیلی مهمتر از این سروصداها بر سر هورالعظیم.
نویسنده: محمدمهدی شیخصراف