افغانستان پس از گذشت ۱۶ سال از حضور نیروهای آمریکایی و ناتو همچنان از اصلیترین مباحث مطرح در سیاست خارجی آمریکاست چنانکه هم بوش، هم اوباما و اکنون ترامپ از اصلیترین برنامههای نظامی آمریکا را بر این محور قرار دادهاند. هر چند که آمریکاییها حضور بلندمدت در این کشور را طلب میکند و آن را مولفهای برای مقابله با ایران، چین، هند و روسیه میدانند اما استمرار ناتوانی در تامین امنیت آن هم برای ارتشی که ادعای ارتش برتر دنیا بودن دارد پیامدهای منفی بسیاری به همراه دارد لذا بسیاری استمرار روند بحران در افغانستان مطلوب آمریکا نخواهد بود. در این میان یک نکته مهم مطرح است و آن اعلام استراتژی جدید آمریکا در قبال این کشور است. چنانکه عنوان شده ترامپ از اعزام نیروی جدید به افغانستان گفته است که در قالب شرکتهای خصوصی امنیتی صورت میگیرد. حال این سوال مطرح است که چرا با این طرح مخالفت میشود و خواستار عدم اجرای آن هستند؟
نکته مهم در این طرح آمدن شرکتهای امنیتی به افغانستان در حالی که این شرکتها دارای سابقهای منفی و سراسر جنایت هستند چنانکه شرکت امنیتی خصوصی آکادمی آمریکا که قبلا بلک واتر نام داشت به سبب کشتن غیرنظامیان بیگناه در عراق، نامی بد از خود بر جای گذاشت.نکته دیگر آنکه بر اساس توافق کابل - واشنگتن از سال ۲۰۱۴ نیروهای خارجی باید از افغانستان خارج و طی ۱۰ به تقویت ارتش افغانستان پرداخته شود. حضور شرکتهای امنیتی از یکسو نقض خرج نیروهاست و از سوی دیگر تعهد آمریکا برای آموزش نیروهای افغانستان را نقض کرده است.
آنچه در برآیند تحولات افغانستان در جریان است اقدامات صورت گرفته از سوی دولت و جریانهای سیاسی و البته طالبان برای رسیدن به صلح پایدار است. حضور نیروهای آمریکایی زمینهساز برهم خوردن این توافقات میشود که نتیجه آن تشدید بحران خواهد بود چنانکه از زمان اعلام طرح ترامپ، حملات طالبان شدت گرفته که قربانیان بسیاری بر جای گذاشته است. به عبارتی دیگر اعزام نیرو به افغانستان دور باطلی از جنگ را به همراه دارد که تنها قربانیان آن مردم بیگناه این سرزمین خواهند بود. نکته مهم در رفتارهای آمریکا آنکه، طرح واشنگتن بر ایجاد منطقه امن برای داعش در افغانستان استوار شده است چنانکه اسناد نشان میدهد آمریکا انتقال آنها از عراق و سوریه به این کشور را اجرا میکند. این فرآیند تهدیدی برای کل منطقه خواهد بود در حالی که در ظاهر آمریکا ادعای مبارزه با تروریسم سر میدهد.
براساس آنچه ذکر شد میتوان گفت که اعزام نیروهای آمریکایی در لوای شرکتهای امنیتی خصوصی نه تنها کمی به حل بحران افغانستان نخواهد کرد بلکه زمینهساز استمرار و حتی تشدید بحران در این کشور میشود چنانکه تمام شواهد امر نشان میدهد تنها راهکار حل بحران افغانستان خروج نیروهای خارجی و واگذاری امور به مردم این کشور است چنانکه انگلیسیها و شوروی نتوانستد در این کشور موقعیت نظامی خود را حفظ و با شکست مجبور به خروج شدند اکنون آمریکا و ناتو نیز چنین سرنوشتی در انتظارشان است.
نویسنده: قاسم غفوری