اصولاً جنگهايی كه از نوع نظامی است و از وسايل و ادوات نظامی درآن استفاده میشود، بهعنوان جنگ سخت ياHard War مشهور است. ولی اگر در اين جنگ از وسايل و ادوات و كالاهای فكری و فرهنگی استفاده شود، اصطلاحاً به آن Soft War يا جنگ نرم اطلاق میكنند. بنابراين شاخصه جنگ نرم، استفاده از ابزارهای فكری و فرهنگی است. كشورهای استكباری به اين نتيجه رسيدهاند كه همانگونه كه استعمار به شيوههای قديم، ديگر جوابگوی نيازها و اقتضائات امروزه نيست و بايد در قالب استعمارنو وارد برخی از كشورها شد، از طريق جنگ سخت نيز چندان نمیتوان موفقيتهای مورد نظر را كسب كرد. بنابراين سعی میكنند با تمركز بر مسائل فكری، ايدئولوژيك و فرهنگی و در واقع با گشودن جبهه جنگ نرم، به اهداف خود برسند.
به راستی جنگ نرم چيست و تكنيكها و روشهای اجرايی آن كدامند؟ و چرا مقامات كاخ سفيد برای اجرای آن عليه ايران وارد عمل شدهاند؟ جنگ نرم در حقيقت شامل هرگونه اقدام روانی و تبليغات رسانهای است كه جامعه يا گروه هدف را نشانه میگيرد و بدون درگيری نظامی و گشوده شدن آتش، رقيب را به انفعال يا شكست وا میدارد. اصطلاح جنگ روانی، خود مقوله مفصلی است، با شگردها و شيوههای متنوعی اجرا میشود و بايد آن را يكی از اشكال و زير مجموعههای جنگ نرم دانست. جنگ رايانهای و اينترنتی و راهاندازی شبكههای راديويی و تلويزيونی و... نيز اشكال ديگر جنگ نرم هستند. پروژه ناتوی فرهنگی كه رهبر انقلاب آن را در سال۱۳۸۸ مورد تأكيد و توجه قرار دادند، مشتمل بر خط تهاجمی دشمن و تلاش معاندان نظام برای ورود از عرصههای فرهنگی، هنری و رسانهای است تا به سياهنمايی عليه ايران بپردازند. رويكرد اصلی ناتوی فرهنگی، جنگ نرم و هدف اصلی آن فروپاشی پيوندهای همگرايانه ملتی است كه نزديك به چهار دهه با تمام فشارها و كاستیها، صبر و مدارا پيشه كرده و راه پيشرفت و مقاومت در برابر زورگويی و انحصارطلبی دشمنان را برگزيده است.
یكی از اهداف مشخص دشمن در تنگاتنگ نبرد نرم، به اسارت گرفتن دامنه افكار عمومی با ابزارهای خود ساخته و متزلزل ساختن انگیزهها در جامعه است. چنانچه قدرت نرم در سطوح میانی بر عنصر مردمی و قدرت ملی كشور تأكید دارد، سلب اراده و انگیزه از مردم و بیتفاوت نمودن آنان و سپس تبدیل آنها به جمعیتهای معارض، مخالف و مسئلهدار نیز از جمله اهداف جنگ نرم است. در سطوح تاكتیكی نیز غایت هدف دشمن سلب اراده و روحیه مقاومت در جبهه حریف خواهد بود.
اولین كاری كه در مقابله با هرگونه عملیات نرم رقیب میتواند صورت بگیرد، "آگاهیبخشی" است تا هم رقیب بفهمد كه ما متوجه اعمال او هستیم و هم ملت خودمان این آمادگی را دریابند. وقتی كه از طریق آگاهیدهی، "مصونسازی" ایجاد شود، گام بزرگی برداشته شده است. البته این كار پیچیده است و در یك مقطع كوتاه انجام شدنی نیست. اساسیترین عنصر قدرت نرم، مردم هستند. سرمایه اجتماعی، اعتماد عمومی، مشارکت عمومی، فرهنگ عمومی، آموزشهای عمومی و در نهایت تمام داشتههایی که در مردم وجود دارد، محلیگرایی، بومیگرایی، خرده فرهنگها، فرهنگهای سنتی همه نشأت گرفته از مردم است. در حقیقت این موضوعی است که باید بیشترین تمرکز و توجه را به آن داشت. استفاده از ظرفیتهای مردم برای مقابله با این فشارهای خارجی بیشترین موفقیت را درپی خواهد داشت.
آمريكاييان و متحدانش براساس تجربه دریافتهاند که تغییر نظام سیاسی جمهوری اسلامی که هدف اصلی آنها است به هیچ وجه با روشهای مستقیم تحقق نمییابد، بنابراین باید اول نظام را تضعیف و ناکارآمد نمایند و این هدف با تغيیر افکار و رفتار افراد امکان پذیر است. اهم اهداف دشمنان در این عرصه استحاله فرهنگی در جهت تاثیرگذاری بر افکار عمومی، استحاله سیاسی برای ناکارآمد جلوه دادن نظام جمهوری اسلامی، ایجاد رعب و وحشت با مطرح کردن تهدیدات خارجی، اختلافافکنی در سطوح مختلف مردم و مردم با دولتمردان و...، ترویج روحیه و احساس یاس و ناامیدی، تلاش برای بحرانی جلوه دادن شرایط و وضعیت کشور، تقویت نارضایتیها، گسترش و تعمیق بی تفاوتی، ایجاد و گسترش آشوب و اغتشاش و...است.
کارشناسان و سران جبهه استکبار در تحلیلهای خود به این نتیجه رسیدهاند که در شرایط کنونی جنگ نرم مؤثرترین و کارآمدترین و کم هزینه ترین نوع جنگ علیه ایران است تا براثرآن بتوانند به روحیه ملت خدشه وارد کنند، عزم و اراده ملت را از بین ببرند و مقاومت و دفاع از آرمانها و ارزشهای نظام را تضعیف کنند، براین اساس به جنگ نرم توسل جستهاند؛ و لذا برتمام آحاد جامعه اعم ازمردم و مسئولان و احزاب و گروههاي سياسي ملي و مذهبي، انسجام و وحدت در اين شرايط حساس كه با آغاز پروژه برجام همراه شده است امري عقلاني و ضرورتي اجتناب ناپذير مينمايد و راه همان است كه تا كنون مقام معظم رهبري براي همگان ترسيم نموده است.